Quản lý Fellow trẻ: Mình không đi tìm kết quả “đẹp”, mình đồng hành
Là quản lý dự án (PM) cho Chương trình Fellowship của Rise, cái mình học được nhiều nhất không ở kế hoạch dự án hay tác động cộng đồng, mà là cách mình đồng hành với fellow, với sự lớn lên của người trẻ đang trăn trở tìm cách giải quyết những vấn đề xã hội quanh mình. Lý tưởng của họ là tạo nên một Việt Nam tốt đẹp, nơi mà tiếng nói nhỏ bé của những người yếu thế được lắng nghe và có được quyền lợi thích đáng.
Các bạn Fellow bước vào hành trình này với đủ mọi background. Có bạn đã là "thủ lĩnh" đầy tự tin, nhưng cũng có bạn vẫn đang chập chững dấn thân. Có bạn nhìn rõ chiến lược, nhưng cũng có bạn mới chỉ bắt đầu những thử nghiệm đầu đời. Với mình, vai trò của PM lúc này không phải là một giám sát viên cầm bảng điểm để “chấm” đúng - sai, mà là người kết nối, tạo không gian để các bạn tự tin thay đổi và trưởng thành hơn, trở thành nhà lãnh đạo phong trào thực thụ trong tương lai.
Kết quả không chỉ nằm ở những con số “đẹp”
Nhiều lúc mình tự hỏi: Thế nào là một dự án thành công? Có những Fellow mà dự án cuối cùng không đạt được kết quả như kỳ vọng ban đầu, nhưng mình vẫn thấy "sự thành công" rực rỡ ở nơi bạn.
Mình nhớ có bạn chủ động làm đủ thứ, từ tuyên truyền, giáo dục cộng đồng đến xây dựng mạng lưới. Dù con số cuối cùng còn khiêm tốn, nhưng cái mình thấy là bạn đã dám bước ra khỏi cái bóng của chính mình để bắt đầu biết tư duy theo hệ thống và bền vững. Với một người trẻ, đó là một bước nhảy vọt trong quá trình hoạt động. Khi một bạn biết thu gọn kế hoạch khi cảm thấy nó quá tải, biết sửa sai sau khi nghe phản hồi, hay dám thừa nhận “cái này mình làm chưa hiệu quả”, khi đó mình biết năng lực lãnh đạo trong các bạn đang thực sự hình thành.
Những kỹ năng “nở muộn”
Có những thay đổi không đến ngay sau một vài buổi tập huấn. Nó cứ ngấm dần qua nhiều buổi coaching, những cuộc trò chuyện 1-1, và qua cả những lần các bạn “va chạm” thật sự với dự án và những con người thật.
Mình quan sát thấy nhiều bạn từ chỗ rụt rè đã có thể đứng trước đám đông thuyết trình đầy sức hút. Có bạn trước đây hay ôm đồm công việc, giờ đã biết tin tưởng và trao quyền cho đội nhóm của mình. Những kỹ năng này giống như những bông hoa nở muộn, chỉ xuất hiện khi các bạn cảm thấy mình cần thay đổi để tạo nên những biến chuyển tích cực hơn cho dự án.
Khi cái “Tôi” dần trở thành cái “Chúng ta”
Một trong những điều làm mình khá vui là sự thay đổi trong cách nhìn nhận vai trò lãnh đạo của Fellow. Từ chỗ quen làm việc độc lập hoặc gánh vác phần lớn công việc, nhiều fellow bắt đầu nhận ra rằng lãnh đạo không chỉ là làm tốt phần việc của mình, mà là trao quyền, hướng dẫn và tạo điều kiện để người khác cùng trưởng thành.
Các fellow dần chuyển từ việc tự triển khai sang xây dựng và dẫn dắt core team, hỗ trợ các thành viên phát triển năng lực lãnh đạo, đồng thời kết nối với những nhóm và tổ chức khác để mở rộng quy mô tác động của dự án.
Từ đó, các fellow bắt đầu nói nhiều hơn về “hệ sinh thái”, về “mạng lưới đồng minh” và về những phong trào dài hạn. Sự chuyển dịch từ một người “làm dự án” sang một người “làm phong trào” dần trở nên rõ nét. Những kế hoạch như mở rộng câu lạc bộ địa phương, xây dựng chiến dịch cộng đồng hay phát triển các mô hình hỗ trợ tuy còn non trẻ, nhưng đã cho thấy tư duy chiến lược và khát vọng lan tỏa tác động bền vững.
Đôi khi, tiếp tục đi tới đã là một thành tựu
Tất nhiên, những hành trình này không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Có những giai đoạn các bạn “mất lửa” giữa chừng, có những bạn phải đối mặt với những vấn đề tâm lý cá nhân nặng nề, thiếu cân bằng giữa công việc và cuộc sống…
Nhờ làm PM ở Rise, mình cũng tự học được rằng quản lý không thể tách rời yếu tố con người. Có thời điểm, mình không cần các bạn phải tạo ra kết quả đột phá, chỉ cần các bạn vẫn có tinh thần trách nhiệm, đối mặt với khó khăn của mình và không bỏ cuộc. Bấy nhiêu đó thôi với mình đã là một thành công rất đáng trân trọng rồi.
Đi cùng các bạn, mình cũng tự nhủ với bản thân vài điều:
Đừng vội gắn nhãn ai đó chỉ qua một giai đoạn ngắn.
Phải luôn tạo ra khoảng trống để các bạn được thử, được sai, được thay đổi và trưởng thành.
Đánh giá một con người bằng sự thay đổi trong tư duy và cam kết, chứ đừng chỉ nhìn vào sản phẩm đầu ra.
Fellowship không chỉ là nơi các Fellow trưởng thành, mà còn là nơi luyện cho mình trở thành một người quản lý nhân văn hơn, kiên nhẫn hơn. Mình tin rằng, nếu được trao cơ hội đúng cách, người trẻ nào cũng sẽ lớn lên và tìm thấy vị trí của mình trong dòng chảy chung của các phong trào xã hội.
Team Rise.